मदर्स डे अर्थात मातृदिन...
अमेरिकेमध्ये मे महिन्याच्या दुसर् या रविवारी मदर्स डे साजरा केला जातो. मदर्स डे हा अमेरिकन डे असला तरी हल्ली जगभर साजरा केला जात आहे.
खर तर आपल्या सर्वांच्याच मनात आई-वडीलांविषयी आदराची भावना असते. मुद्दाम वेगळा 'दिन' साजरा केल्याने वेगळे काय होणार? आपल्या भावनांचे प्रदर्शन ? आई-वडीलांना त्याची आवश्यकता नसते. मुलांच्या मनातील भाव त्यांना शब्दाविना, कृतीविनाही जाणवत असतातच.
त्यातूनही तुम्ही त्यांचे वाढदिवस लक्षात ठेवून साजरे करा त्यांना 'मातृदिना'पेक्षा जास्त आनंद होईल. अन तसही असा एक दिवसच का, ३६५ दिवस आपल्या हातात असतात. हे ३६५ दिवस (निदान जास्तीतजास्त) तिच्यासाठी काहीतरी करीत राहा. तिच्या कष्टांचे कौतुक करा, तिच्याशी दोन शब्द गोड बोला ती भरून पावेल.
मातृत्व ही परमेश्र्वराने दिलेली अनमोल देणगी आहे. ते एक कर्तव्य सुध्दा आहे. आई बनणे निसर्गनियमाने घडते. कारण परमेश्र्वरानेच हे दान स्त्रीला दिले आहे. पण आईपण निभावणे कठीण आहे. कारण ती एक महान जबाबदारी आहे. ती बाळाची शिक्षिका असते, बाळाची पहिली शाळा असते आणि पहीली शिक्षिका आई असते कारण आई बालपणापासूनच आपल्या बाळावर निरनिराळे संस्कार रूजवित असते. ती मुलाला घडविणारी कुंभार असते. जगीक जीवनात सर्वात कोमल व हळुवार नाते असते ते माय-लेकराचे कारण बाळाला जगात आल्यावर पहिली ओळख आईचीच होते. नंतर ते घरातील इतर लोकांना ओळखू लागते. म्हणजेच बालकाच्या सुरूवातीच्या इवल्याश्या, चिमुकल्या जगात आई हेच सर्वस्व असते. म्हणून आईच्या विचारांचा, शिक्षणाचा, संस्कारांचा मोठा प्रभाव बाळाच्या जीवनावर पडतो म्हणून त्याची शिक्षिका आई असते. मग ती निरक्षर असो वा उच्चशिक्षित. चांगले बोलणे, चांगले वागणे, चांगले पाहणे, चांगल्या गोष्टी करणे हे सर्व संस्कारच आहेत आणि हे संस्कार आईच बाळावर रूजवित असते. तिच्या प्रत्येक कृतीत संस्कार असतात. लहान बाळासाठी ती त्याला घडविणारी अथवा बिघडविणारी कुंभार असते. मुलगा किंवा मुलगी कशी निघाली यावर आईची थोरवी ठरते कारण आपल्या संस्कारातून, आचरणातून ती मुलाचे जीवन घडवित असते.
आई या शब्दात मायेचा गोडवा आहे, प्रीतीचा झरा आहे. साने गुरूजी म्हणतात, "हृदयाच्या मखमली पेटीत ठेवण्यासारखे दोनच शब्द आहेत ते म्हणजे 'आई’ आणि हे सत्य आहे". आई म्हणजे मायेचा अथांग सागर, पावित्र्याचा आगर. आई म्हणजे फुलांची कोमलता व चंद्राची शीतलता. अब÷ाहाम लिंकन यांनी म्हटले की, मी आज जो आहे तो माझ्या देवदूतासमान असलेल्या आईमुळेच आहे. होेय, आईच. खचितच आई सारखी सुंदर गोष्ट जगात नाही. तिचे सौदर्य म्हणजे तिचे प्रेम, तिचे वात्सल्य, तिची सहनशीलता व तिचा त्याग. ती वेळप्रसंगी आपल्या लेकरासाठी प्राण देण्याससुध्दा तयार असते. म्हणजेच तिला परमेश्वराचे प्रतिरूपच बनविले आहे. आईची प्रीत ही परमेश्र्वराची प्रीत प्रकट करते. म्हणूनच म्हटले जाते की, परमेश्वर सर्वत्र उपस्थित राहू शकत नाही म्हणून त्याने आईला घडविले आहे. हे जग चांगले राखण्याच्या प्रक्रियेत आईचा निश्र्चितच मोठा सहभाग आहे.
आजच्या या मातृदिनी मायेच्या ममतेची आठवण स्वत:ला करून देऊ. आपल्याला वाढवितांना तिने खाल्लेल्या खस्ता, सोसलेले दु:ख, कष्ट याचे स्मरण करू. तिने आपल्यावर केलेल्या संस्काराबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करू. आपल्यासाठी केलेल्या त्यागाचे स्मरण करून तिच्याबद्दल परमेश्र्वराची उपकार, स्तुती करू आणि तिचा सन्मान करू. आपले प्रेम तिच्यासाठी व्यक्त करू. कदाचित, नव्हे निश्र्चितच, तिचे कान आसुसले असतील आपले दोन गोड, प्रेमळ शब्द ऐकायला. पुष्कळदा आपण आईला गृहित धरतो. आपल्याला वाटते की आईला ठाऊक आहे. माझे तिच्यावर प्रेम आहे. म्हणून आपण मुखावाटे ते उच्चारण्याची गरज नाही पण निश्र्चितच तिचे कान आतूर झाले आहेत. आपले शब्द ऐकायला, ‘आई मी तुझ्यावर प्रेम करिते,’ ‘आई मी तुझ्यावर प्रेम करतो.’ आपले हे गोड शब्द जीवनाच्या तळपत्या वाळवंटात तिला प्रेमाचा गारवा देतील.
अमेरिकेमध्ये मे महिन्याच्या दुसर् या रविवारी मदर्स डे साजरा केला जातो. मदर्स डे हा अमेरिकन डे असला तरी हल्ली जगभर साजरा केला जात आहे.
खर तर आपल्या सर्वांच्याच मनात आई-वडीलांविषयी आदराची भावना असते. मुद्दाम वेगळा 'दिन' साजरा केल्याने वेगळे काय होणार? आपल्या भावनांचे प्रदर्शन ? आई-वडीलांना त्याची आवश्यकता नसते. मुलांच्या मनातील भाव त्यांना शब्दाविना, कृतीविनाही जाणवत असतातच.
त्यातूनही तुम्ही त्यांचे वाढदिवस लक्षात ठेवून साजरे करा त्यांना 'मातृदिना'पेक्षा जास्त आनंद होईल. अन तसही असा एक दिवसच का, ३६५ दिवस आपल्या हातात असतात. हे ३६५ दिवस (निदान जास्तीतजास्त) तिच्यासाठी काहीतरी करीत राहा. तिच्या कष्टांचे कौतुक करा, तिच्याशी दोन शब्द गोड बोला ती भरून पावेल.
मातृत्व ही परमेश्र्वराने दिलेली अनमोल देणगी आहे. ते एक कर्तव्य सुध्दा आहे. आई बनणे निसर्गनियमाने घडते. कारण परमेश्र्वरानेच हे दान स्त्रीला दिले आहे. पण आईपण निभावणे कठीण आहे. कारण ती एक महान जबाबदारी आहे. ती बाळाची शिक्षिका असते, बाळाची पहिली शाळा असते आणि पहीली शिक्षिका आई असते कारण आई बालपणापासूनच आपल्या बाळावर निरनिराळे संस्कार रूजवित असते. ती मुलाला घडविणारी कुंभार असते. जगीक जीवनात सर्वात कोमल व हळुवार नाते असते ते माय-लेकराचे कारण बाळाला जगात आल्यावर पहिली ओळख आईचीच होते. नंतर ते घरातील इतर लोकांना ओळखू लागते. म्हणजेच बालकाच्या सुरूवातीच्या इवल्याश्या, चिमुकल्या जगात आई हेच सर्वस्व असते. म्हणून आईच्या विचारांचा, शिक्षणाचा, संस्कारांचा मोठा प्रभाव बाळाच्या जीवनावर पडतो म्हणून त्याची शिक्षिका आई असते. मग ती निरक्षर असो वा उच्चशिक्षित. चांगले बोलणे, चांगले वागणे, चांगले पाहणे, चांगल्या गोष्टी करणे हे सर्व संस्कारच आहेत आणि हे संस्कार आईच बाळावर रूजवित असते. तिच्या प्रत्येक कृतीत संस्कार असतात. लहान बाळासाठी ती त्याला घडविणारी अथवा बिघडविणारी कुंभार असते. मुलगा किंवा मुलगी कशी निघाली यावर आईची थोरवी ठरते कारण आपल्या संस्कारातून, आचरणातून ती मुलाचे जीवन घडवित असते.
आई या शब्दात मायेचा गोडवा आहे, प्रीतीचा झरा आहे. साने गुरूजी म्हणतात, "हृदयाच्या मखमली पेटीत ठेवण्यासारखे दोनच शब्द आहेत ते म्हणजे 'आई’ आणि हे सत्य आहे". आई म्हणजे मायेचा अथांग सागर, पावित्र्याचा आगर. आई म्हणजे फुलांची कोमलता व चंद्राची शीतलता. अब÷ाहाम लिंकन यांनी म्हटले की, मी आज जो आहे तो माझ्या देवदूतासमान असलेल्या आईमुळेच आहे. होेय, आईच. खचितच आई सारखी सुंदर गोष्ट जगात नाही. तिचे सौदर्य म्हणजे तिचे प्रेम, तिचे वात्सल्य, तिची सहनशीलता व तिचा त्याग. ती वेळप्रसंगी आपल्या लेकरासाठी प्राण देण्याससुध्दा तयार असते. म्हणजेच तिला परमेश्वराचे प्रतिरूपच बनविले आहे. आईची प्रीत ही परमेश्र्वराची प्रीत प्रकट करते. म्हणूनच म्हटले जाते की, परमेश्वर सर्वत्र उपस्थित राहू शकत नाही म्हणून त्याने आईला घडविले आहे. हे जग चांगले राखण्याच्या प्रक्रियेत आईचा निश्र्चितच मोठा सहभाग आहे.
आजच्या या मातृदिनी मायेच्या ममतेची आठवण स्वत:ला करून देऊ. आपल्याला वाढवितांना तिने खाल्लेल्या खस्ता, सोसलेले दु:ख, कष्ट याचे स्मरण करू. तिने आपल्यावर केलेल्या संस्काराबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करू. आपल्यासाठी केलेल्या त्यागाचे स्मरण करून तिच्याबद्दल परमेश्र्वराची उपकार, स्तुती करू आणि तिचा सन्मान करू. आपले प्रेम तिच्यासाठी व्यक्त करू. कदाचित, नव्हे निश्र्चितच, तिचे कान आसुसले असतील आपले दोन गोड, प्रेमळ शब्द ऐकायला. पुष्कळदा आपण आईला गृहित धरतो. आपल्याला वाटते की आईला ठाऊक आहे. माझे तिच्यावर प्रेम आहे. म्हणून आपण मुखावाटे ते उच्चारण्याची गरज नाही पण निश्र्चितच तिचे कान आतूर झाले आहेत. आपले शब्द ऐकायला, ‘आई मी तुझ्यावर प्रेम करिते,’ ‘आई मी तुझ्यावर प्रेम करतो.’ आपले हे गोड शब्द जीवनाच्या तळपत्या वाळवंटात तिला प्रेमाचा गारवा देतील.
आई म्हणजे दैवत !!
आई म्हणजे वात्सल्याचा झरा !!
आई म्हणजे आशिर्वादाचे भांडार !!
आई म्हणजे प्रकाशमय ज्योत !!
आई म्हणजे अनंत सुखाची सावली !!
आई म्हणजे लेकरांचा श्वास !!
आई म्हणजे वात्सल्याचा झरा !!
आई म्हणजे आशिर्वादाचे भांडार !!
आई म्हणजे प्रकाशमय ज्योत !!
आई म्हणजे अनंत सुखाची सावली !!
आई म्हणजे लेकरांचा श्वास !!
- सुशांत कणसे
No comments:
Post a Comment